Müzik Türleri -1
Caz
İlk kez New Orleans'ta, 1900'ların başında gelişmeye başladı. Caz müziği, mavi notalar, senkop, swing, çoklu ritim, atışma, ve doğaçlama tekniklerini kullanır; Afrikalı Amerikası ve batı müziği tekniklerinin harmanlanmasıdır. Bu Müziğin dünya ile tanışması ise 1917 yılında Dixieland Jazz Band'in ilk plaklarının piyasaya çıkmasıyla olmuştur.
Cazın kökeni Eski Afrika - ruhani törenler, blues ve ragtime - ve batı dünyası geleneklerinden - Avrupa ordu bandoları- gelir. 19. yüzyıl'ın başında oluşmasından sonra caz stilleri yayılmaya, Müzik akımlarını etkilemeye başladı. Caz kelimesinin kökeninin o dönemin argosundan geldiği düşünülmektedir. Caz Blues Müziğin babasıdır.
Blues, Amerika'ya gelen köle afrikalıların halk müziğiydi. Bu tür de afrikadaki geleneksel müzikten kaynaklanmıştır.
Caz müziğin gelişme evreleri :
1- Ragtime: Bunun başlangıcı, eski zencilerin, çeşitli törenlerde söyledikleri şarkılara kadar uzanır.
2- Blues: Amerikalı zencilerin çalışma sırasında söyledikleri halk şarkıları biçimi olan Blues, cazı meydana getiren en önemli unsurdur
3- Hot Caz: Cazın perdeye ve sahneye geçmesinden sonra gelişen melodilerle meydana gelmiştir.
4- Cuse: Hot Caz'ın devamı ve daha olgunlaşmışıdır. Bu gelişimle cazın karakteri kesin olarak belli olmuş, caz bütün yönleriyle olgunlaşmış ve tamamlanmış bir müzik haline gelmiştir.
Caz müziğin türleri :
1- Swing ( 1920 lerin sonu )
2- Bebop ( 1930-1940 arası )
3- Cool Caz ( 1940 lar )
4- Hard Bop (1950 ler)
5- Free Caz (1960-günümüze dek)
6- Caz rock Fusion (1970’lerde günümüze)
Caz yalnızca geçmişte değil, bugün dahi en çok sevilen ve popülaritesi gün geçtikçe artan Müzik türlerinden biridir.
Ülkemizde de bu tür müziği yapan Ferit Odman , Kerem Görsev,Nükhet Ruacan,Birsen Tezer ,Şenay Lambaoğlu,Sevinç Tevs vb. sanatçılar bulunmaktadır.
Müzik Türleri-2
Rythm and Blues (R&B veya RnB) :
İlk kez müzikal terim olarak 1949'da Jerry Wexler tarafından Billboard dergisinde kullanılmıştır. Zenci kökenli, blues ile rock'n roll'un bir karışımıdır. adından da anlaşılacağı üzere yoğun ritmlerle, ağır gitar soundunun birleşimi halindedir.Yavaş tempolu tüm siyahi müzikler, 1970'lere kadar hep "Rhythm and Blues" olarak anılmıştır.Rhythm and Blues, zamanla değişim göstermiş, özellikle 1970'lerin ortalarından sonra hızlı tempolu dijital müziklerle de kendinden söz ettirmiştir. Özellikle 1980'lerde R&B olarak anılmaya başlanan bu tür, disko müziğiyle beraber en popüler müziklerden biri haline gelmiştir.
2000'lerde ise tamamen hip hop ile beraber anılan bu müzik türünde yapılan şarkıların çoğunda rap bölümleri yer almaktadır.
İlk R&B örnekleri Stevie Wonder, Michael Jackson, Dionne Warwick ve Aretha Franklin gibi sanatçılar tarafından verilmiştir.Her ne kadar Michael Jackson pop yönüyle, Aretha Franklin soul yönüyle tanınsalar da, R&B'nin ataları olarak kabul edilmektedirler.
Müzik Türleri-3
Rock
Tüm türlerin orijininde yer almış bir müzik türüdür.Rock, 20. yüzyılın ikinci yarısında ortaya çıkmış (1950'lerin başlarında), genellikle elektro gitar, bas gitar, klavye ve bateri gibi enstrümanlarla beraber vokal melodi taşıyan popüler müzik formudur. Org ve piyano gibi klavyeli enstrümanlara da rock'ta sıkça rastlanılabilir. Saksafon gibi üflemeli çalgılar rock'ın ilk hallerinde oldukça sık kullanılmış olsa da yeni rock türlerinde nadiren görülürler.
Rock müzik, genellikle tek başına yapılmaz. Sanatçı ismi olarak ortaya tek bir ad çıkabilir ama genellikle bu müzik türü, bir grupla yapılır. Vokailst/solist (şarkı söyleyen kişi) 'nin yanı sıra, elektro gitarist, bas gitarist, bateri, bir ya da iki ritim gitarist ve klavye (piyano, org, elektro-piyano vs.) vardır.
Rock müzik, 1950 başlarında ortaya çıkmıştır. Rock müzik akımının başlamasında Rock and Roll (veya Rock'n Roll) ve rockabilly gibi müzik türleri önemli rol oynamışlardır. Rock müzik Blues adlı müzik türünden doğrudan olarak etkilenmiştir.
1980 dönemi, Rock müziğin önemli bir dönemidir. Sözler ve müzik gitgide sertleşmeye başlar ve Hard Rock ortaya çıkmıştır.
Rock müzik, birçok dala ayrılır.
Rock and Roll
Alternatif rock
Indie Rock
Pop rock
Psychedelic rock
Acid rock
Punk rock
Senfonik rock
Folk rock
Garage rock
Glam rock
Arena rock
Soft rock
Garaj rock
Rap rock
Melodic rock
Christian Rock
Enstrümental Rock
Türkiye'de Rock müzik anlayışı, ilk olarak Anadolu halk müziği ile rock müziğin birleşimi müzik türü Anadolu Rock olarak ortaya çıkmıştır.Erkin Koray,Barış Manço, Cem Karaca,Fikret Kızılok ve Moğollar buna örnektir. 90'lı yılların başında ise Türk rock müziği yeniden canlandıran; Pentagram, Haluk Levent, Kurban ve Bulutsuzluk Özlemi albümler çıkarmışlardır, 90'lı yılların sonunda ise Özlem Tekin,Şebnem Ferah, Teoman gibi solo sanatçıların yanı sıra Mor ve Ötesi, Kargo, Vega gibi gruplar albüm yapmışlardır. 2000'li yıllarda ise solo çalışmalar yapan Barış Akarsu Hayko Cepkin ve bar performansları yapan gruplardan Redd, Duman, Manga 'da rock müzik piyasasında yer almışlardır.
Müzik Türleri -4
Heavy Metal
Agresif ritmler ve aşırı distorsiyonlu gitarlarla karakterize edilen bir müzik türüdür.
Solo gitar ve yüksek ses gibi kendine özgü elementlere sahiptir. Bu türün kökleri 1967 ve 1964 arasında blues ve rock türünü birleştirerek, (daha çok gitar ve davul bazlı), bu türde müzik yapan grupların yarattığı Hard Rock 'tır.
Heavy Metal terimi ise ilk kez Steppenwolf'un ünlü parçası "Born To Be Wild"da, motosiklet gürültüsünü tanımlayan "heavy metal thunder" tamlamasında kullanılmıştır.
Heavy Metal tema olarak 50'ler 60'lar ve 70'lerdeki savaş, nükleer atışmalar, çevreye ilişkin konular, politik ve dini propoganda üzerinde yoğunlaşır.
Metal müzik vokalistliği çok çeşitlidir. Judas Priest'dan Rob Halford ve Iron Maiden'den Bruce Dickinson'ın sesi yüksek oktavlı ve tiyatral iken, Motörhead'den Lemmy Kilmister ve Metallica'dan James Hetfield'ın sesi daha serttir.
Görsellik heavy metalde büyük önem taşımaktadır. Grubun dış görünüşü şarkı sözlerini ve müzik tarzını yansıtması dışında albüm kapağını, logosunu, sahne düzenini, giyimini ve müzik videolarını da etkilemektedir.
Metal müzikte şarkının ritmine göre kafanın sallanmasıyla yapılan headbang çok popülerdir. Ronnie James Dio tarafından popülerleştirilen devil horns ise müziğin popüler işaretidir.
Heavy Metal alt türleri 1980’ler öncesinde oluşmaya başlamıştır.
Heavy Metal Alt Türleri :
Thrash metal
Speed metal
Death metal
Black metal Power
metal Folk metal.
Drone metal
Glam metal
Neo-klasik metal
Senfonik metal
Doom ve Gothic metal
Müzik Türleri-5
Psychedelic Rock
Blues-rock, Progressive rock ve Heavy Metal aralarında bir köprü oluşturur. Kökleri daha çok batı müziğine dayansa da, melodilerinde hint müziği gibi etnik tarzlardan da özellikler taşır.
Atonal (belirli bir tonal sisteme bağlı olmayan ) melodilerden surrealist sozlerden olusan, degisken orkestrasyon kurgularini kullanan, muzik disi efektlerin cokca kullanildigi, Rockta çıgir acmis elektronige kadar tum yenilikci muzik akimlarina onculuk etmis deneysel bir Rock türüdür.
1960larda Amerikada ekonomik kalkınma ve hızlı tüketim; aşağı yukarı aynı durumda olan ingiltere'den yükselen karşıt sesler (ki özellikle liverpool ve londra) psychedelic müziği ve hippilik kavramını doğurduğundan gençlerin hem protest hem de uyuşturucu etki taşıyan bu müziği benimsemeleri oldukça kolay olmuştur.
Bu muzigin en cok öne çikan nitelikleri yuksek emprovizasyon, uzay yolculugu hissi yaratan uzun ve tribal enstrumantal pasajlar, eserlerde elektronik muzik ve sampling denemeleri, ust seviyede enstumantal hakimiyeti ve derin/felsefi icerige sahip şarki sozleri gibi unsurlardır.
The Doors, The Beatles, The Jimi Hendrix Experience, Pink Floyd, Jefferson Airplane gibi gruplar, Psychedelic Rock icra etmişlerdir.
Ülkemizden ise Erkin Koray akımın önemli isimlerinden biridir. Özellikle kendi adını taşıyan ilk albümü Psychedelic tanımına tam manasıyla uyar.
Müzik Türleri-6
New Age
New Age müziği genelde rahatlatıcı, ilham verici ve sıklıkla yoga, masaj, meditasyon, okuma gibi aktivitelerle stresten arınma ya da huzurlu bir ortam oluşturmak için kullanılır.
70'lerin sonu ve 80'lerin basinda melodik ve enstrumental olarak yapılan new age müzikler ilgi görmüş ve populerliği artmıştır.
Çok kisa bir zamanda genis bir alana yayilarak basta elektronik/space muzik, caz, cagdas klasik muzik, celtic ve dunya muzigi olmak uzere pek cok muzik turunu etkilemistir.
Piyano, org, gitar, keman vb batı kökenli çalgılarla bir arada veya tek başına icra edilen arp, sitar, gayda, santur, panflüt vb. çalgıların yarattığı ambiyans, ilk kez dinleyenleri bile çok kısa sürede sarıp sarmalayacak bir etki yaratmaktadır.
Kitaro , Vangelis , Andreas Vollenweider , Jean Michel Jarre , Yanni , Enya , George Winston Tangerine Dream,Enigma,Yanni ,Loreena McKennitt bu tür müziğin dünyada albümleri milyonlarca satan uluslararası sembolleridir.
Ülkemizde ise Can Atilla,Ömer Faruk Tekbilek,Mercan Dede Hasan Cihat Örter vb sanatçılar bu türün ileri gelenlerindendir.
Müzik Türleri-7
Country/Folk
ABD'nin güneydoğusunda yaşayan beyazlara özgü müzik tarzıdır.1920'lerde ABD'nin güney eyaletlerindeki yoksul ve beyaz köylüler arasında ortaya çıkmıştır. Country, ilk sömürgecilerin Galler, İskoçya ya da İrlanda'ya özgü eski halk şarkılarının ya da baladlarının Amerikan zevkine uyarlanmasıyla oluşturulmuştur.
1930'lu yıllarda, bu müzik tarzına "Hillbilly Music" (Orman Köylülerinin Müziği) de dendi.
Bill Haley, Elvis Presley gibi güneyin ilk Rock And Roll şarkıcıları, sanat yaşamlarına Country ile başlamışlardır.
Country müzik üzerinde Meksika, İspanya ve Latin Amerika etkileri de görülmektedir.
Bazı Country şarkıcılarının da Rock'tan etkilenmesi sonucunda, Country Rock tarzı doğmuştur.
Folk Müzik ( Halk müziği ) ise, toplumun içinden gelen, insandan insana aktarılarak yaşayan, sürekliliği bulunan, toplumların kendi öz kültürleri ile bezenen,halk tarafından genel kabul görerek yaşayan bir müzik türüdür.Bu müzik türünün ana teması aşktır.Neredeyse yeryuzundeki her millete ait bir halk muzigi bulunur.
1960'ların ortasında türün öncülüğünü The Byrds yapmıştır.
The Byrds'ün "Mr. Tambourine Man" cover'ı ve bu cover'ın ticari başarısı ise folk rock'ın büyük bir başarıya ulaşmasını sağlamıştır.Müzikal olarak, Folk Rock ahenkli vokaller ve distorsiyonsuz gitar efektleri ile zenginleştirilmiştir.
Bob Dylan, Jeff Buckley, Cat Stevens, Bruce Springsteen, Joan Baez, Leonard Cohen gibi müzisyenlerle The Byrds, Simon & Garfunkel gibi gruplar bu müzik türünde başarılı çalışmalara imza atmışlardır.
Halk muziğinin Anadolu'ya özgü bicimine Türk halk müziği adi verilir.Neşet Ertaç,Esin Afşar ,Fuat Saka,Kazım Koyuncu,Nezahat Bayram ,Nuri Sesigüzel,Ruhi Su,Özay Gönlüm vs.Türk Halk müziğinin ileri gelenlerindendir.
Müzik Türleri-8
Klasik Müzik
ilk olarak kendini çok sesli müziğe geçiş denemeleri olarak Rönesans’ta göstermiş, Barok dönemde Bach ve Vivaldi ile bir kimlik kazanmış, klasik dönemde en ünlü bestekarlarını yetiştirmiş, Romantik dönem ile birlikte gelişerek kilise ekseninden çıkıp, tüm dünyaya yayılmıştır.
Klasik Müziğin Özellikleri
Klasik müzik eserleri başlı başına bir sanat yapıtı olarak değerlendirilir.
Klasik müziğin en önemli özelliği çok sesli olmasıdır.
Oldukça disiplinli bir müziktir.
Dinleyiciler üzerinde başta dinlenme, rahatlama gelmek üzere olumlu duygular hissettirerek, dinleyenler üzerinde ‘iyilik’ hali yaratır.
Orkestra ve çalgılar ya da enstrümanlar klasik müziğin en önemli parçasıdır.
Klasik müzikte duygular her zaman ön plandadır.
Klasik Müzik Türleri :
Opera
Senfoni
Sonat
Oda Müziği
Klasik müzik eserlerinde yaylı, üflemeli ve vurmalı çalgıların hemen hemen hepsi kullanılabilmektedir. Yaylı çalgılarda keman, viyola, çello, klavsen, bas ilk akla gelen klasik müzik çalgılarıdır. Flüt, torna,
trompet, klarnet en önemli üflemeli çalgılarken, klasik müzik bestelerinde trampet, zil, çıngırak, tef vurmalı çalgılar olarak sıklıkla kullanılır.
Müzik Türleri-9
Soul/Funk
Soul, R&B ve zenci kilise müziğinden (gospel) elementler içeren, Amerikalı siyahiler tarafından popüler hale getirilmiş müzik türüdür.
Soul müzikte vokallere ağırlık verilir.Bir yandan parmaklarınızın istemsiz şıklamasına bir yandan da ıslık çalmanıza neden olan insanın neşesini yerine getiren müziktir.Soul müziğin önde gelen isimleri arasında Al Green, Marvin Gaye, Aretha Franklin, James Brown, Otis Redding,Smokey Robinson,Temptations, The Supremes sayılabilir.
Soul Müzik Türleri
Blue-eyed soul - Brown-eyed soul - Motown Sound - Psychedelic soul - Smooth soul
Funk müzik ise poliritmik ve vurmalılardan oluşan minimum melodilerle Afrika kökenli bir dans müziğidir. Altmışlı yıllarda James Brown ’dan başlayıp tüm dünyada kendisine yer edinmiştir. Ritmlerindeki bazı basitleştirmelerle disco’nun temelini oluşturmuştur. Groove ( club ve disco stillerinde çalarken yapılan bas gitar eşlikleri ) merkezli bir muziktir.Joe Tex, isaac Hayes, The Meters, Funkadelic, Kool and the Gang,Bar-kays bu tür müzik yapan grupların başında gelmektedir.
Müzik Türleri-10
Reggae
1960’lı yılların sonunda Jamaika’da dans ritimlerinin yeni bir biçimi olarak ortaya çıkmıştır. Ancak bu terim, Afro-Caribbean müziği ile Amerikan ritm and blues ‘dan alınan öğeleri de içermektedir. Jamaika’dan dünyaya yayılan bu tür kısa bir süre sonra korno, klavyeliler, davul, elektrogitar ve kontrbas düzenlemeleriyle özgün bir biçim almış ”Ska” adıyla da anılmaya başlanmıştır. Reggae’nin ayırt edici özelliği, çalgısal işlevlerin değiştirilmesiyle elde edilmiştir. Gitar ritm çalgısı olarak kullanılmış, davullar karmaşık çapraz ritm ve aksanları sağlamıştır.
İnanç, aşk, barış, yoksulluk, eşitsizlikler gibi temalar barındırır. 1970'lerden itibaren dünyada popülarite kazanmıştır
Bu müzik türünün önde gelenleri Bob Marley,Ub40,Ziggy Marley,Eddy Grant ,Peter Tosh 'dur.
Müzik Türleri-11
Fado
- yüzyıldan günümüze kadar uzanmış bir Portekiz halk müziği türüdür. Portekizce kader anlamına gelen bir kelimedir.
Balıkçı, kaşif ya da denizci olan sevgililerini, eşlerini denize uğurlayan ve onların geri dönmesini umutla bekleyen Portekiz kadınlarının artık beklenen yakınlarının geri gelmemesi üzerine denize karşı yaktıkları ağıtlardan türemiştir.
Bu nedenle Fado, derin acıların, hüzünlerin, özlemin, nostaljinin, mutluluğun ve aşkın ifade edildiği bir müzik türüdür.
Sade bir yapıya sahiptir. gitar ve mandolin; kimi zaman da bir keman eşlik eder söyleyen sanatçıya.
Bu müziğin en büyük ustaları arasında şu isimler sayılabilir: Amália Rodrigues , Alfredo Marceneiro ,Cristina Branco, Mariza Reis Nunes ve Ana Moura.
Müzik Türleri-12
Chillout Ambient Müzik
Chill kelime anlamıyla 'rahatla' anlamına gelmektedir.Chill Out müzik 1990'ların başında ve ortalarında dans kulüplerinde "chill rooms" adı altında ilgi görmeye başlamıştır. Ambient, Trip hop, Nu jazz, Ambient house ve Downtempo bu müzik türünün alt katagorilerini oluşturur.
2000'in başlarında house music, nu-jazz, psybient ve lounge müziğin 80-110 bpm arasında değişen bütün çeşitlerine Chill Out denildi.
Diğer bütün elektronik müzik dallarından farklı olarak ambient elektronik; davul vuruşları ve de tempodan öte, doğa samplelarına melodiye ve enstürmanlara ağırlık vermektedir
1990 yılında KLF'nin ambient house türünde yayımladığı albümün ismi Chill Out'tur.
Café del Mar kayıt şirketi ve ismi 1980'lerde İbiza, San Antonio'da açılan bir bardan ileri geliyor. Dünyada geniş kitlelerce sevilmiş birçok Chillout derlemesi bulunan Café del Mar, bu derlemeleri hazırlarken Pat Metheny, A.R. Rahman, Moby, Jean Michel Jarre, Chicane, Underworld ve Thomas Newman gibi birçok ünlü isim ve grupla da çalışmıştır.
Müzik Türleri-13
Punk
Punk Amerika`da başlayıp Avrupa`ya taşınan bir kültür akımıdır.Modadan edebiyata, resimden kendi içinde geliştirdigi bir çok sanat akımlarına kadar çok büyük bir alt kültürü içinde barındıran bir kültür biçimi olmuştur.
Punk da diğer hiçbir rock türünde görülmeyen şiddet, kargaşa ve kaos vardır. Punk, rock'ın karanlık kanadını gözler önüne sermiştir. 60'lı yıllarda Newyork'un garaj gruplarından çıkan Velvet Underground Punk'ın ilk tohumlarını atan grup olarak gösterilebilir. Ancak bu görüşü ilk punk topluluklarından biri olan Sex Pistols kabul etmeyerek tepki göstermiştir.
70'li yılların uzun ve karışık soloları ile dolu parçaları yerine kısa ve özentisiz çalıp söylerler.
Endüstrinin en büyük düşmanı olmasına rağmen Punk çılgınlığı da diğer bütün rock çılgınlıkları gibi kısa sürede endüstri tarafından yutulup "moda" haline getirilmiştir.
Punk grupları 70 ve 80`lerde MTV`de çıkamazlarken 90`lara gelindiğinde Grunge akımının artık para kazandırmaması sebebiyle Punk müziğe yöneldiler .
The Exploited, Black Flag, Bad Religion, Minor Threat, Descendents Velvet Undeground,Sex Pistols başlıca Punk Müzik gruplarıdır.
Türkiyede ise ilk Punk grup olan Rashit ,daha sonra ise Athena ve Deli başlıca Türk Punk Grupları olarak sayılabilir.
Müzik Türleri -14
Ska
1950'de Jamaika'da ortaya çıkmıştır..Ska'nın 1950'lerden sonra yeniden ünlü olması 1990'larda Amerikalı The Toasters grubunun oluşturulmasıyla olmuştur.
Jamaika kökenli ska müziği rocksteady, reggea gibi birçok müzik türünün çıkmasına yol açmıştır, Karayip mentosu, kalipso, jazz ve blues içerir.
Ska kültüründe yaygın kullanılan tema, ırkçılık karşıtı bir semboldür, beyaz ve siyah insanları temsil eder.
Fishbone,No Doubt,Skatalites, Ballyhoo!, Westbound Train, Supervillains, Toasters, Jaya The Cat başlıca Ska gruplarıdır.
Türkiye'de Ska müzik üretim ve dinlenme açısından yeterince üst seviyede olmasa da Athena'nın eski albümlerinde ska ritimleri ön plandadır. Bunun dışında İstanbul Ska Foundation ve Sıska gibi gruplar varlığını sürdürmektedir.
Güncellenerek devam edecektir.
Yorumlar
Bir Yorum Bırak