Pikaplarda Stroboskop nedir ?

Pikaplarda Stroboskop nedir ?

   Benim zamanında en çok merak ettiğim konulardan biriydi.Pikaplarda stroboskop ışığı ile plak devirlerinin ayarlanması ilgimi çekmişti.Benim gibi merak edenler için aşağıdaki anlatımı paylaşayım.
Stroboskop frekansı çok hassas (kesin) bir biçimde ayarlanabilen, yanıp sönen ve şiddetli ışık veren bir lambadır. Genellikle, hareketleri, yavaşlatılmış ya da durdurulmuş olarak görüntüleme amacıyla kullanılır. 
Stroboskop ışığının yanıp sönme hızı, aygıt üstündeki hız göstergesi yardımıyla, izlenen cisim duruyor gibi görününceye kadar ayarlanır. Bu durumda izlenen cismin hızı, gösterge üstündeki frekans değerinden bulunabilir.

   Alternatif akımla çalışan lambaların verdiği elektrik ışığı da, gerçekte, şebeke frekansıyla yanıp söner; ama bu yanıp sönme, belirli flüoresan lamba türleri dışında, göz tarafından algılanmaz. Gözün algılamadığı bu yanıp sönmeden, birçok pikap modeiinde, plağın dönüş hızını ayarlamada yararlanılır. Çevresinde sırayla beyaz ve siyah işaretler bulunan küçük bir disk, pikabın dönen tablasına yerleştirilir.Pikap dönerken bu disk, şehir geriliminden beslenen bir ışık kaynağının verdiği ışıkla izlendiği zaman (pikap doğru hızla dönüyorsa) duruyormuş gibi görünür. Aynı biçimde, dönen tablanın dış kenarına da diskin görevini üstlenen işaretler konulabilir. Bazı modellerde, dönen tablanın hemen yanına bu işaretleri aydınlatma amacıyla küçük bir lamba yerleştirilir.

  Stroboskobik göz aldanmasına en yaygın örneklerden biri olarak, filmlerde araba tekerleklerinin geriye doğru dönüyormuş gibi görünmesi gösterilebilir. Kullanılan kameranın obtüratör hızı, tekerleğin içindeki çubukların dönme hızını aştığı zaman, film üstünde oluşan görüntü, tekerleklerin yavaşça geriye doğru döndüğü izlenimi uyandırır.
Pikap devrinden emin olmak için strobe disk kullanılabilir. Ülkemizde elektrik 50 Hz., ona uygun bir strobe diskini platoya yerleştirip pikabı çalıştırın. Pikabı üstten aydınlatın. Disk eğer dönmüyor gibi görünüyor ve çizgiler sabit yerlerinde duruyorlarsa devir doğrudur. 

  Bu strobe disk örneği grubumun Dosyalar kısmında 50Hz.dosyası olarak bulunmaktadır.O dosyayı indirip hiç ölçekleme yapmadan fotokopi olarak döküm alıp Pikabınızın platosuna koyup deneyebilirsiniz.

Yazar :  Oğuz Berk (Berk Plak)